ဂျီနီဗာ/ဘန်ေကာက် (၂၀၂၀ ခု&ှစ် ဧOပီလ ၂၉ ရက်) - ြမန်မာ&ိုင်ငံရှိ ရခိုင်ြပည်နယ်&ှင့် ချင်းြပည်နယ်များတွင် ဆက်လက်ြဖစ်ပွားေနေသာ စစ်ရာဇဝတ်မ<များ၊ လူသားမျိuး&ွယ်ကို ဆနC်ကျင်ေသာ ရာဇဝတ်မ<များ&ှင့် ပတ်သက်သည့် စွပ်စွဲချက်များအေပS စုံစမ်းစစ်ေဆးေရးတစ်ရပ် လုပ်ေဆာင်ရန် ကုလသမဂE၏ လူCအခွင့်အေရးဆိုင်ရာ ကUမ်းကျင်သူမှ ေတာင်းဆိုလိုက်သည်။

“ကမWာတစ်ဝှမ်း COVID-19 ကပ်ေရာဂါေYကာင့် အလုပ်များေနတဲ့ချိန်မှာ ြမန်မာစစ်တပ်က ရခိုင်ြပည်နယ်အတွင်းမှာ ြပည်သူလူထုအေပS ပစ်မှတ်ထားတဲ့ တိုက်ခိုက်မ<ေတွကို ဆက်လက် တိုးြမင့်လုပ်ေဆာင်ေနတယ်” ဟု ကုလသမဂE၏ ြမန်မာ&ိုင်ငံ လူCအခွင့်အေရး အေြခအေနဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလှယ်အြဖစ် တာဝန်သက်တမ်း ကုန်ဆုံးေတာ့မည့် ယန်ဟီးလီ က ေြပာဆိုလိုက်သည်။

“ရကZိuင့်တပ်ေတာ်ကပါ ပါဝင်ရမယ့် အပစ်ခတ်ရပ်စဲေရး ေတာင်းဆိုမ<ေတွကို ဥေပကZာြပu ခံေနရပါတယ်။ အဲဒီအစား တပ်မေတာ်အေနနဲC ရခိုင်နဲC ချင်းြပည်နယ်က တိုင်းရင်းသားြပည်သူ အသိုင်းအဝိုင်းေတွအေပS ဆိုးဝါးလှတဲ့ နစ်နာခံစားရမ<ေတွြဖစ်ေအာင် လုပ်ေဆာင်ေနတယ်” ဟု ယန်ဟီးလီ က ေြပာသည်။ “&ိုင်ငံတကာ လူသားချင်းစာနာမ<ဆိုင်ရာဥပေဒနဲ့ လူCအခွင့်အေရးတိုCရဲ] အေြခခံအကျဆုံးမူေတွကို တပ်မေတာ်က စနစ်တကျ ချိuးေဖာက်မ<ေတွ လုပ်ေဆာင်ေနတယ်။ ရခိုင်နဲC ချင်းြပည်နယ်ေတွမှာရှိတဲ့ ြပည်သူလူထုေတွအေပS သူCရဲ] ကျ^းလွန်မ<ေတွဟာ စစ်ရာဇဝတ်မ<နဲC လူသားမျိuး&ွယ်အေပS ဆနC်ကျင်တဲ့ ရာဇဝတ်မ<များ အတိုင်းအတာေလာက်အထိ ရှိ&ိုင်တယ်။ ရကZိuင့်တပ်ေတာ် အပါအဝင် ပဋိပကZမှာ ပါဝင်တဲ့ အစုအဖွဲ]အားလုံးအေနနဲC ြပည်သူလူထုကို အကာအကွယ်ေပးရပါမယ်။”

ပဋိပကZကို အဆုံးသတ်ရန်အတွက် တာဝန်ယူမ< တာဝန်ခံမ<သည် အလွန်အေရး`ကီးသည်ဟု ကUမ်းကျင်သူမှ ေြပာသည်။ “တာဝန်ယူမ< တာဝန်ခံမ<ကို ရင်ဆိုင်စရာ မလိုတဲ့အတွက်ေYကာင့် တပ်မေတာ်အေနနဲC အြပစ်ေပးအေရးယူခံရြခင်းမှ ကင်းလွတ်စွာနဲC ဆက်လက်လုပ်ေဆာင်ေနတယ်။ သူတိုCရဲ] နည်းဗျ^ဟာေတွက ြပည်သူလူထုေတွရဲ] ထိခိုက်နစ်နာမ<ကို အြမင့်ဆုံး အေနအထားြဖစ်ေအာင် ဆယ်စု&ှစ်များစွာ ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ လုပ်ေဆာင်ေနခဲ့Oပီး ြဖစ်တယ်၊ ၂၀၁၇ ခု&ှစ်မှာ cိုဟင်ဂျာေတွအေပS ကျ^းလွန်ခဲ့တာေတွကို ကျမတိုC အားလုံး သိOပီးသား ြဖစ်တယ်။ အခုအချိန်မှာ ရခိုင်၊ Oမိu၊ ဒိုင်းနက်&ှင့် ချင်း ြပည်သူအသိုင်းအဝိုင်းေတွ လတ်တေလာ လေတွမှာ အသတ်ခံေနရတာေတွနဲCအတူ ပဋိပကZေဒသက ြပည်သူေတွအားလုံးကို ပစ်မှတ်ထားတာေတွ ရှိေနတယ်။ စွပ်စွဲထားတဲ့ ရာဇဝတ်မ<ေတွကို &ိုင်ငံတကာ စံချိန်စံ&ှuန်းေတွနဲCအညီ စုံစမ်းစစ်ေဆးတာမျိuးေတွ လုပ်ေဆာင်Oပီး ကျ^းလွန်သူေတွကိုလဲ တာဝန်ယူမ< တာဝန်ခံမ<ရှိလာေအာင် အေရးယူေဆာင်ရွက်ရပါမယ်။”

၂၀၁၈ ခု&ှစ် ဒီဇင်ဘာလကတည်းက တပ်မေတာ်ဟု သိYကေသာ ြမန်မာစစ်တပ်&ှင့် ရကZိuင့်တပ်ေတာ် တိုCအYကား ြဖစ်ပွားေနခဲ့ေသာ ရခိုင်ြပည်နယ်&ှင့် ချင်းြပည်နယ်များရှိ လက်နက်ကိုင်ပဋိပကZသည် ြပင်းထန ဆိုးရွားလာခဲ့Oပီး Oပီးခဲ့သည့် ရက်သတeပတ်များအတွင်းကမှ တပ်မေတာ်က ြပည်သူလူထုအား ပစ်မှတ်ထားသည့် တိုက်ခိုက်မ<များမှာ ပိုမိုတိုးပွားလာခဲ့သည်။ ပဋိပကZ စတင်ြဖစ်ပွားချိန်မှစ၍ လူဦးေရ ၁၅၇,၀၀၀ ေကျာ် ေနရပ်စွနC်ခွာ ထွက်ေြပးတိမ်းေရှာင်YကရOပီး အမျိuးသမီးများ&ှင့် ကေလးများအပါအဝင် ရာ&ှင့်ချီေသာ ြပည်သူများ ေသဆုံးြခင်း&ှင့် ထိခိုက်ဒဏ်ရာမ<များ ရှိခဲ့သည်။